YAPI DENETİM SİSTEMİNDE DEĞİŞİKLİK

YAPI DENETİM SİSTEMİNDE DEĞİŞİKLİK;

 

            11/5/2018 tarih ve 7143 sayılı Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun ile 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanunun bazı hükümlerinde değişikliğe gidilmiş ve buna göre özel binaların yapımını denetleyecek yapı denetim kuruluşlarının Bakanlıkça elektronik ortamda belirlenmesi, düzenlemelerin 1/1/2019 tarihinde itibaren yürürlüğe girmesi hükme bağlanmıştı.

            Bu Kanun değişikliğinin uygulanmasına yönelik  detayların, usul ve esaslarının açıklandığı  Yönetmelik değişikliği ile Tebliğ 29/12/2018 tarih ve 30640 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

            Bu kapsamda;  getirilen en büyük yenilik, sektörde yer alan bütün aktörlerin sistemin en büyük sorunu olarak üzerinde konsensüs sağladığı yapı denetim kuruluşu ile yapı müteahhitleri arasında mevzuata aykırı bir şekilde kurulan ticari bağ nedeniyle ortaya çıkan denetim zafiyetini ortadan kaldırmaya yönelik olarak hangi yapıda hangi yapı denetim kuruluşunun görevlendirileceğinin Bakanlıkça elektronik ortamda belirlenmesidir.

            Konuya yönelik hazırlanan Tebliğ uyarınca yapı denetim kuruluşları, her ilde Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliği ile belirlenen üç yapı grubu için ayrı ayrı sıralanacak ve ilk sıralama noter huzurunda yapılan çekilişle belirlenecek. Kuruluşlara görevlendirildikleri işlerin yapı denetimi hizmet sözleşmesi bedeli nispetinde puan verilecek, daha sonraki sıralamalar puanı az olandan çok olan kuruluşa doğru yapılacak ve gelen işlerde sırasıyla yapı denetim kuruluşları, puanı az olan kuruluştan çok olan kuruluşa doğru Bakanlıkça elektronik ortamda görevlendirilecektir.

            Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliğinde yapılan ana revizyonlar çerçevesinde ara teknik eleman diye tabir ettiğimiz teknik öğretmen ve teknikerlerin belirli sınırlamalar içerisinde şantiye şefi ve yardımcı kontrol elemanı olması sağlanarak bu kişilere yapı denetim sisteminde istihdam imkanı sağlanmıştır.

            Yapılan bütün bu düzenlemeler ile yapı denetim sistemine yeni bir soluk getirilerek, yerinde ve etkin bir yapı denetimin sağlanması konusunda büyük bir adım atılacak, böylece vatandaşlarımızın daha güvenli ve sağlıklı yapılarda ikamet etmesi sağlanacaktır.

SİSTEMİN DETAYINA İLİŞKİN HUSUSLAR

 

• 1/1/2019 tarihinden önce yapı denetim hizmet sözleşmesi imza altına alınan ve sözleşmesi devam eden yapılara ilişkin elektronik ortamda yapı denetim kuruluşu görevlendirmesi yapılacak mı?

Cevap; 1/1/2019 tarihinde önce yapılan yapı denetim hizmet sözleşmelerinin geçerliliği devam etmekte olup, herhangi bir şekilde sözleşmesi sona ermemiş olan yapılara elektronik ortamda görevlendirme yapılmayacaktır.

• 1/1/2019 tarihinden önce sözleşmesi fesihli konuma düşen ancak bu tarihten sonra sözleşme imzalanacak olan işlerin denetimi eski yapı denetim kuruluşları tarafından mı üstlenilecek?

Cevap; Bu durumdaki yapılara dair 1/1/2019 tarihinden sonra yapı denetim hizmet sözleşmesi imzalanmak istenmesi halinde bu işler için de Bakanlıkça elektronik ortamda görevlendirme yapılacak olup, o an sıralamada yer alan hangi kuruluşa denk gelirse işin denetimi o kuruluş tarafından üstlenilecektir.

• Tebliğ ile tanımlanan elektronik ortama yapıya ilişkin bilgiler kim tarafından girilecek?

Cevap; Yapı grubu, toplam yapı inşaat alanı, yapı inşaat alanı ve adres bilgileri elektronik ortama yapı sahibinin, yapının etüt ve projelerini hazırlaması için anlaştığı mimari proje müellifi tarafından girilecektir.

• Bu bilgilere ilişkin bir kontrol mekanizması var mı?

Cevap; Proje müellifi tarafından elektronik ortama girilen yapıya ilişkin bilgiler ilgili idare tarafından kontrol edilerek varsa gerekli düzeltmeler yapılarak onaylanır.

• Sıralandırmalar ne şekilde  yapılacaktır?

Cevap; Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliğinde yapılan değişikle yapılar üç gruba ayrılmış olup, her bir ilde üç grup için ayrı ayrı sıralandırmalar yapılacaktır. Her ilde faaliyet gösterebilecek yapı denetim kuruluşları, 1/1/2019 tarihini takip eden ilk iş gününde yapılacak birinci sıralamada Yönetmelikle belirlenen her bir yapı grubu için noter huzurunda çekilecek kura ile puanı sıfır kabul edilerek sıralanacaklar.

Gruplar	Kapsamı
I.	Bakanlık tarafından her yıl yayımlanan “Mimarlık ve Mühendislik Hizmet Bedellerinin Hesabında Kullanılacak Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri Hakkında Tebliğ”in I ve II. sınıflarında yer alan yapılar.
II.	“Mimarlık ve Mühendislik Hizmet Bedellerinin Hesabında Kullanılacak Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri Hakkında Tebliğ”in III. sınıfında yer alan yapılar.
III.	“Mimarlık ve Mühendislik Hizmet Bedellerinin Hesabında Kullanılacak Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri Hakkında Tebliğ”in IV ve V. sınıflarında yer alan yapılar.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Yapı denetim kuruluşlarına 1/1/2019 tarihinden sonra sorumluluğunu üstlendiği her bir yapının yapı denetimi hizmet sözleşmesinin bedeli kadar puan verilecek olup, daha sonraki sıralandırmalarda bu puanlar esas alınacak ve kuruluşlar her bir yapı grubu için ayrı ayrı olarak puanı az olandan çok olana doğru sıralanacaktır.

• Elektronik Ortamda Belirleme uygulanmayacak özel bir yapı var mıdır?

Cevap; Yeni sistem, Kamu Yapıları, 4708 Sayılı Kanun’da 1. madde 2. fıkrasında belirtilen istisnalar, Kültür ve Tabiat Varlıkların Koruma Kanunu 21. maddesi uyarınca tescilli yapılar ile Nükleer Santral sahalarında yapılacak yapılar dışında herhangi bir istisna getirmemektedir.

• Yapı denetim hizmet sözleşmesinin feshi puanlamayı ne şekilde değiştirecek?

Cevap; Yapı denetim kuruluşunun kusurundan kaynaklanmayan nedenlerle yapı denetim hizmet sözleşmesinin feshedilmesi halinde yapının geriye kalan kısmına tekabül eden yapı denetim hizmet sözleşmesi bedeli kadar puan yapı denetim kuruluşunun o yapı grubu için topladığı puanından minha edilecek olup, feshin kuruluşun kusurundan kaynaklanması durumunda ise minha işlemi yapılmayacaktır.

• Yapı Ruhsatı alınması sonrası yapı grubundaki değişiklikler puanlamaya ne şekilde yansıtılacaktır?

Cevap; Bu durumlarda kuruluştan kaynaklı bir yanlış tespit varsa eski puan minha edilmeksizin, yeni yapı grubu için tespit edilen puan kuruluşun puanına eklenir, tadilat nedeniyle yapı grubunda değişiklik olması durumunda ise eski puan minha edilerek yeni yapı grubu için tespit edilen puan kuruluşun puanına eklenir.

• Yapı Ruhsatı alınması sonrası yapı inşaat alanındaki değişiklikler puanlamaya ne şekilde yansıtılacaktır?

Cevap; Bu durumlarda kuruluştan kaynaklı bir yanlış tespit varsa eski puan minha edilmeksizin, yeni yapı inşaat alanı için tespit edilen puan kuruluşun puanına eklenir, kuruluştan kaynaklı bir değişiklik değilse buna ilişkin artış veya azalış toplam puana yansıtılır.

• Yapı ruhsatı alınmadan önce yapı grubundaki değişiklikler puanlamaya ne şekilde yansıtılacaktır?

Cevap; Bu durumda elektronik ortamda yapılan görevlendirme iptal edilerek, bu işin puanı yapı denetim kuruluşunun o grup için topladığı toplam puandan minha edilir.

• Yapı ruhsatı alınmadan önce inşaat alanındaki değişiklikler puanlamaya ne şekilde yansıtılacaktır?

Cevap; Bu durumda elektronik ortamda artan alandan dolayı oluşan puan toplam puana eklenirken, eksilen alandan dolayı oluşan puan ise toplam puandan minha edilir.

• 1/1/2019 tarihinden sonra izin belgesi alan yapı denetim kuruluşları hemen sıralamaya dahil olabilecekler mi?

Cevap; 1/1/2019 tarihinden sonra Bakanlığımızdan yapı denetim izin belgesi alarak ilk kez sıralamaya dâhil olacak yapı denetim kuruluşları, merkezinin bulunduğu il için yapılan sıralamada o il merkezli kuruluş veya kuruluşlar bulunması halinde belge aldıktan 90 gün sonra, herhangi bir eksikliği olmaması kaydıyla sıralamaya alınacaktır.

• Yapı Denetim kuruluşları açısından görevlendirmeyi kabul etmemek mümkün mü?

Cevap;  Bir yapıda Bakanlıkça yapı denetim kuruluşunun elektronik ortamda görevlendirilmesini müteakip 30 gün içinde yapı denetimi hizmet sözleşmesinin yapı denetim kuruluşundan kaynaklanan nedenlerle imzalanmaması ve yapı sahibinin talebi doğrultusunda bu konunun ilgili idarece teyidinin yapılmasını müteakip Bakanlıkça yapı denetim kuruluşunun, o iş için görevlendirilmesi kaldırılır, ancak işe ilişkin puan minha edilmez. Ayrıca, elektronik ortamda belirlenen yapı denetim kuruluşunun görevlendirilmesini müteakip yirmi gün içerisinde o yapı için gerekli denetim elemanlarını görevlendirerek yapının sorumluluğunu üstlenememesi halinde ise kuruluş bu hakkını kaybeder ve yapılan sıralamadan yirmi gün süreyle çıkarılır.

 

• İlde faal yapı denetim kuruluşu kalmaması halinde ne yapılacak?

Cevap; Faal yapı denetim kuruluşu bulunmayan ilde valilik binası esas alınarak en yakın ilde sıralamada yer alan ve üç gruptaki toplam puanı en az olan kuruluş kendi puanıyla o il için Bakanlıkça üç grup için yapılan sıralamaya da alınacaktır.

• Denetim sorumluluğunu üstlendiği yapı nedeniyle yapı denetim kuruluşunun yeni iş almaktan men cezası alması ve bu yapının bulunduğu il için yapılan sıralamada o kuruluştan başka bir yapı denetim kuruluşunun bulunmaması halinde söz konusu yapının denetim sorumluluğunu hangi kuruluş üstlenecektir?

Cevap; Bu durumdaki yapılar için valilik binası esas alınarak en yakın ilde yapının yer aldığı gruba dair yapılan sıralamada yer alan yapı denetim kuruluşu Bakanlıkça elektronik ortamda görevlendirilir.

• Eşit puan halinde ne olacak?

Cevap; Belge numarası küçük olan kuruluş daha üstte yer alacaktır.

• Sıralamaya yeni dahil olacak kuruluş hangi esaslar dahilinde sıralamaya dahil olacak.

Cevap; Bu kuruluş o grup için sıralamada yer alan en az puanlı kuruluşa puanı eşit olarak bu kuruluşun peşinden sıralamaya dahil edilir. Sıralamada kuruluş olmaması halinde belgesi iptal edilmeyen ve sıralamanın sonuna atılmayan kuruluşlar hariç o il için sıralamada olmayan puanı en düşük puanlı kuruluşa puanı eşit kabul edilerek sıralamaya dahil edilir. Sıralamada veya sıralama dışında puanlı bir kuruluşun bulunmaması halinde ise sıfır puanlı olarak sıralamaya girer.

• Sistem hangi gün devreye girer?

Cevap; Elektronik Dağıtım Modülünün yer aldığı Yeni Yazılım Sisteminin, mevcut sistemin 31.12.2018 gece 12 itibari ile kapatılıp, noter kurasının çekilmesi, sıralamanın belirlenmesi, mevcut son verilerin yeni sisteme aktarılmasını müteakip 7 Ocak 2019 Pazartesi tarihi itibari ile aktif olarak kullanıma açılması öngörülmüştür.

Resim Gazete