4708 sayılı Kanun'un kapsamı nedir?   Bu Kanun; a)    3/5/1985 tarihli ve 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 26 ncı maddesinde belirtilen kamuya ait yapı ve tesisler ile 27 nci maddesinde belirtilen ruhsata tabi olmayan yapılar, b)   Bodrum katı dışında en çok iki katlı ve yapı inşaat alanı toplam 200 metrekareyi geçmeyen müstakil yapılar, c) Entegre tesis niteliğinde olmayan tarım ve hayvancılık amaçlı yapı ve tesisler, d)   Köy yerleşik alanlarında, belediye ve mücavir alan sınırları içinde olmayan iskân dışı alanlarda ve nüfusu 5000'in altında olan belediyelerin belediye ve mücavir alan sınırları içinde bodrum katı ve çatı arası dışında en çok iki katlı ve yalnızca bir bodrum katın inşaat alanı hesaba katılmaksızın toplam inşaat alanı 500 metrekareyi geçmeyen konut yapıları ile bunların kömürlük, otopark, depo gibi müştemilatı, hariç olmak üzere, belediye ve mücavir alan sınırları içinde ve dışında kalan yerlerde yapılacak yapıların denetimini kapsar.    

Statik açıdan inşaatta tespit edilen imalat eksiklikleri ile ilgili olarak, sadece uygulama denetçisi inşaat mühendisinden mi yoksa hem proje ve uygulama denetçisi inşaat mühendisi, hem de uygulama denetçisi inşaat mühendisinden mi savunma istenecektir? Söz konusu yapıya ilişkin bilgi formunda uygulamadan sorumlu inşaat mühendisi olarak hangi denetçi inşaat mühendisi görevlendirilmiş ise, statik açıdan tespit edilen aykırılıklardan o denetçinin sorumlu tutulması gerekmektedir.

 4708 sayılı Kanun'un 8 nci maddesinin birinci fıkrası hükmü uyarınca, Kanunda öngörülen esaslara göre denetim görevini yerine getirmediği tespit edilen yapı denetim kuruluşunun mimar ve mühendislerinin 4708 sayılı Kanun çerçevesinde Bakanlığımızca her ne ad altında olursa olsun yapı denetim faaliyeti yapması engellenmiş olup, meslekten men etmek gibi bir işlem uygulanmamaktadır. 4708 sayılı Kanun ve ilgili mevzuatında, geçici durdurma cezası alan mimar ve mühendislerin şantiye şefliği, proje müellifliği veya müteahhitlik hizmetleri yapmalarında herhangi bir engel bulunmamaktadır.  

 Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliği'nin "Tanımlar" başlıklı 3 ncü maddesinin birinci fıkrasının (i) bendinde "Şantiye şefi: Konusuna ve niteliğine göre yapım işlerini yapı müteahhidi adına yöneterek uygulayan, mühendis veya mimar diplomasına sahip teknik personeli, ... ifade eder.", 01.08.2013 tarih ve 6581 sayılı Genelgemizin 1 nci maddesinin (a) bendinde "....mühendis ifadesinden elektrik, makine ve inşaat mühendislerinin anlaşılması gerekmektedir." hükümleri yer almakta olup, bu hükümlerden de anlaşılacağı üzere 4708 sayılı Kanun kapsamında denetim sorumluluğu yapı denetim kuruluşlarınca yürütülen işlerde mimarlar, inşaat, makine ve elektrik mühendisleri şantiye şefliği yapabilmektedir. 01.08.2013 tarih ve 6581 sayılı Genelgemizin 1 nci maddesinin (b) bendine göre ilgili idarelerce yapım işinin gerektirdiği ve imalatın niteliğine uygun olarak şantiye şefi görevlendirilir.  

 Merkez Yapı Denetim Komisyonu Başkanlığı'nın web adresi olan https://yds.csb.gov.tr/ adresinden Ulusal Yapı Denetim Sistemine kullanıcı adı ve şifresi ile giriş yapılarak başvuru süreci takip edilebilmektedir.  

 Merkez Yapı Denetim Komisyonu Başkanlığı'nın web adresi olan https://yds.csb.gov.tr/ adresinin Duyurular bölümünde belge almaya hak kazan kuruluşlar ilan edilmektedir.  

 Merkez Yapı Denetim Komisyonu Başkanlığının web adresi olan https://yds.csb.gov.tr/ adresinden gerek Yapı Denetim Uygulama Yönetmeliğinin Geçici 8 inci maddesi, gerekse denetçi belgesini kaybeden denetçi mühendis ve mimarların belgelerinin yenilenebilmesi için gereken belgelere ulaşılabilir.  

 Merkez Yapı Denetim Komisyonu Başkanlığı'nın web adresi olan https://yds.csb.gov.tr/ adresinde yapı denetim izin belgesi almak üzere hangi evraklar ile müracaat edileceği ilan edilmiştir.  

 Merkez Yapı Denetim Komisyonu Başkanlığı'nın web adresi olan https://yds.csb.gov.tr/ adresinde denetçi belgesi almak üzere hangi evraklar ile müracaat edileceği ilan edilmiştir  

 Merkez Yapı Denetim Komisyonu Başkanlığının web adresi olan https://yds.csb.gov.tr/ adresinde yapı denetim kuruluşlarının; hisse, unvan, adres değişikliklerinde hangi evraklar ile müracaat etmesi gerektiği ilan edilmiştir.  

 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun kapsamında olan yapılarla ilgili olarak başvurularınızı, ekinde şikâyetinize ilişkin bilgi ve belgeleri de içeren dilekçe veya BIMER yolu ile yapının bulunduğu ilin Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü'ne veya Yapı İşleri Genel Müdürlüğü'ne iletmeniz gerekmektedir.  

1/1/2019 tarihinde önce yapılan yapı denetim hizmet sözleşmelerinin geçerliliği devam etmekte olup, herhangi bir şekilde sözleşmesi sona ermemiş olan yapılara elektronik ortamda görevlendirme yapılmayacaktır.

Bu durumdaki yapılara dair 1/1/2019 tarihinden sonra yapı denetim hizmet sözleşmesi imzalanmak istenmesi halinde bu işler için de Bakanlıkça elektronik ortamda görevlendirme yapılacak olup, o an sıralamada yer alan hangi kuruluşa denk gelirse işin denetimi o kuruluş tarafından üstlenilecektir

Yapı grubu, toplam yapı inşaat alanı, yapı inşaat alanı ve adres bilgileri elektronik ortama yapı sahibinin, yapının etüt ve projelerini hazırlaması için anlaştığı öncelikle mimari proje müellifinin girmesi esastır. Ancak mimari proje müellifinin bulunmaması halinde diğer proje müellifi tarafından girilebilecektir.

Proje müellifi tarafından elektronik ortama girilen yapıya ilişkin bilgiler ilgili idare tarafından kontrol edilerek varsa gerekli düzeltmeler yapılarak onaylanır.

Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliğinde yapılan değişikle yapılar üç gruba ayrılmış olup, her bir ilde üç grup için ayrı ayrı sıralandırmalar yapılacaktır. Her ilde faaliyet gösterebilecek yapı denetim kuruluşları, 1/1/2019 tarihini takip eden ilk iş gününde yapılacak birinci sıralamada Yönetmelikle belirlenen her bir yapı grubu için noter huzurunda çekilecek kura ile puanı sıfır kabul edilerek sıralanacaklar. Gruplar Kapsamı I. Bakanlık tarafından her yıl yayımlanan “Mimarlık ve Mühendislik Hizmet Bedellerinin Hesabında Kullanılacak Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri Hakkında Tebliğ”in I ve II. sınıflarında yer alan yapılar. II. “Mimarlık ve Mühendislik Hizmet Bedellerinin Hesabında Kullanılacak Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri Hakkında Tebliğ”in III. sınıfında yer alan yapılar. III. “Mimarlık ve Mühendislik Hizmet Bedellerinin Hesabında Kullanılacak Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri Hakkında Tebliğ”in IV ve V. sınıflarında yer alan yapılar. Yapı denetim kuruluşlarına 1/1/2019 tarihinden sonra sorumluluğunu üstlendiği her bir yapının yapı denetimi hizmet sözleşmesinin bedeli kadar puan verilecek olup, daha sonraki sıralandırmalarda bu puanlar esas alınacak ve kuruluşlar her bir yapı grubu için ayrı ayrı olarak puanı az olandan çok olana doğru sıralanacaktır.

Yeni sistem, Kamu Yapıları, 4708 Sayılı Kanun’da 1. madde 2. fıkrasında belirtilen istisnalar, 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıkların Koruma Kanunu 21. maddesi uyarınca tescilli yapılar ile Nükleer Santral sahalarında yapılacak yapılar dışında herhangi bir istisna getirmemektedir.

Yapı denetim kuruluşunun kusurundan kaynaklanmayan nedenlerle yapı denetim hizmet sözleşmesinin feshedilmesi halinde yapının geriye kalan kısmına tekabül eden yapı denetim hizmet sözleşmesi bedeli kadar puan yapı denetim kuruluşunun o yapı grubu için topladığı puanından minha edilecek olup, feshin kuruluşun kusurundan kaynaklanması durumunda ise minha işlemi yapılmayacaktır

Bu durumlarda kuruluştan kaynaklı bir yanlış tespit varsa eski puan minha edilmeksizin, yeni yapı grubu için tespit edilen puan kuruluşun puanına eklenir, tadilat nedeniyle yapı grubunda değişiklik olması durumunda ise eski puan minha edilerek yeni yapı grubu için tespit edilen puan kuruluşun puanına eklenir.

Bu durumlarda kuruluştan kaynaklı bir yanlış tespit varsa eski puan minha edilmeksizin, yeni yapı inşaat alanı için tespit edilen puan kuruluşun puanına eklenir, kuruluştan kaynaklı bir değişiklik değilse buna ilişkin artış veya azalış toplam puana yansıtılır.

Bu durumda elektronik ortamda yapılan görevlendirme iptal edilerek, bu işin puanı yapı denetim kuruluşunun o grup için topladığı toplam puandan minha edilir.

Bu durumda elektronik ortamda artan alandan dolayı oluşan puan toplam puana eklenirken, eksilen alandan dolayı oluşan puan ise toplam puandan minha edilir.

1/1/2019 tarihinden sonra Bakanlığımızdan yapı denetim izin belgesi alarak ilk kez sıralamaya dâhil olacak yapı denetim kuruluşları, merkezinin bulunduğu il için yapılan sıralamada o il merkezli kuruluş veya kuruluşlar bulunması halinde belge aldıktan 90 gün sonra, herhangi bir eksikliği olmaması kaydıyla sıralamaya alınacaktır.

Bir yapıda Bakanlıkça yapı denetim kuruluşunun elektronik ortamda görevlendirilmesini müteakip 30 gün içinde yapı denetimi hizmet sözleşmesinin yapı denetim kuruluşundan kaynaklanan nedenlerle imzalanmaması ve yapı sahibinin talebi doğrultusunda bu konunun ilgili idarece teyidinin yapılmasını müteakip Bakanlıkça yapı denetim kuruluşunun, o iş için görevlendirilmesi kaldırılır, ancak işe ilişkin puan minha edilmez. Ayrıca, elektronik ortamda belirlenen yapı denetim kuruluşunun görevlendirilmesini müteakip yirmi gün içerisinde o yapı için gerekli denetim elemanlarını görevlendirerek yapının sorumluluğunu üstlenememesi halinde ise kuruluş bu hakkını kaybeder ve yapılan sıralamadan yirmi gün süreyle çıkarılır.

Faal yapı denetim kuruluşu bulunmayan ilde valilik binası esas alınarak en yakın ilde sıralamada yer alan ve üç gruptaki toplam puanı en az olan kuruluş kendi puanıyla o il için Bakanlıkça üç grup için yapılan sıralamaya da alınacaktır.

Bu durumdaki yapılar için valilik binası esas alınarak en yakın ilde yapının yer aldığı gruba dair yapılan sıralamada yer alan yapı denetim kuruluşu Bakanlıkça elektronik ortamda görevlendirilir.

Belge numarası küçük olan kuruluş daha üstte yer alacaktır.

Bu kuruluş o grup için sıralamada yer alan en az puanlı kuruluşa puanı eşit olarak bu kuruluşun peşinden sıralamaya dahil edilir. Sıralamada kuruluş olmaması halinde belgesi iptal edilmeyen ve sıralamanın sonuna atılmayan kuruluşlar hariç o il için sıralamada olmayan puanı en düşük puanlı kuruluşa puanı eşit kabul edilerek sıralamaya dahil edilir. Sıralamada veya sıralama dışında puanlı bir kuruluşun bulunmaması halinde ise sıfır puanlı olarak sıralamaya girer.